HİZMETLERİMİZ
12.08.2016
DOĞUM
Evlilik içinde doğan çocuklar, babalarının nüfusta kayıtlı oldukları haneye baba soyadıyla; evlilik dışında doğan çocuklar anasının bekarlık hanesine, anasının bekarlık soyadı ve bildirilen baba adıyla; tanınan veya babalığına hükmedilen çocuklar baba hanesi baba soyadı ile tescil edilirler.
ÖLÜM
Ölüm olayının; ölümün meydana geldiği, ölüm yeri bilinmiyorsa cesedin bulunduğu, ölüm ulaşım aracı içinde meydana gelmişse, ölünün araçtan çıkarıldığı yer ilçe nüfus müdürlüğüne bildirilmesi zorunludur.
Ölüm olayının bildirilmesi, ölüm olayının bildirilmesi, ölüm olayının haber alındığı tarihten itibaren yetkili makam ve görevliler tarafından örneğine uygun olarak düzenlenen ölüm tutanaklarının en geç on gün içinde, ilgili ilçe nüfus müdürlüğüne verilmesi veya gönderilmesi suretiyle yapılır.
Ölüm olayının bildirilmesi, ölüm olayının bildirilmesi, ölüm olayının haber alındığı tarihten itibaren yetkili makam ve görevliler tarafından örneğine uygun olarak düzenlenen ölüm tutanaklarının en geç on gün içinde, ilgili ilçe nüfus müdürlüğüne verilmesi veya gönderilmesi suretiyle yapılır.
Ölüm tutanaklarına varsa nüfus cüzdanı da eklenir. Nüfus cüzdanı yoksa bu husus tutanağın ilgili alanında belirtilir.
Ölüm, meydana geldiği yer ve koşullara bağlı olarak aşağıda belirtilen görevliler tarafından bildirilir:
1. Şehir ve kasabalarda 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu gereğince defin ruhsatı vermeye yetkili olanlar,
2. Köylerde, varsa resmî tabip veya sağlık kuruluşu yetkilileri, yoksa köy muhtarları,
3. Hastane ve bakım evi gibi sağlık kurumlarında kurum amirlikleri,
4. Askeri birliklerde tabipler veya iç hizmet mevzuatına göre kıta komutanlıklarınca görevlendirilmiş olanlar ve askerlik şubeleri,
5. Doğal afetlerde mülkî idare amirlerince görevlendirilecek memurlar,
6. Adlî olaylarda ve kazalarda ilgili Cumhuriyet savcılıkları,
olayın meydana geldiği tarihten itibaren, dış temsilcilikler ise olaydan haberdar oldukları tarihten itibaren on gün içerisinde Genel Müdürlüğe ya da nüfus müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdürler.
Kocası Ölen Kadın
Kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalır ve kocasının soyadını taşımaya devam eder. Yazılı talebi halinde dilerse bekarlık hanesine dönerek bekarlık soyadını alıp kapanmış olan nüfus kaydını canlandırabilir.
1. Şehir ve kasabalarda 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu gereğince defin ruhsatı vermeye yetkili olanlar,
2. Köylerde, varsa resmî tabip veya sağlık kuruluşu yetkilileri, yoksa köy muhtarları,
3. Hastane ve bakım evi gibi sağlık kurumlarında kurum amirlikleri,
4. Askeri birliklerde tabipler veya iç hizmet mevzuatına göre kıta komutanlıklarınca görevlendirilmiş olanlar ve askerlik şubeleri,
5. Doğal afetlerde mülkî idare amirlerince görevlendirilecek memurlar,
6. Adlî olaylarda ve kazalarda ilgili Cumhuriyet savcılıkları,
olayın meydana geldiği tarihten itibaren, dış temsilcilikler ise olaydan haberdar oldukları tarihten itibaren on gün içerisinde Genel Müdürlüğe ya da nüfus müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdürler.
Kocası Ölen Kadın
Kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalır ve kocasının soyadını taşımaya devam eder. Yazılı talebi halinde dilerse bekarlık hanesine dönerek bekarlık soyadını alıp kapanmış olan nüfus kaydını canlandırabilir.
EVLENME
Evlendirme memuru; belediye bulunan yerlerde belediye başkanı veya bu işle görevlendireceği memur, köylerde muhtardır. Bakanlık, il nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerine, nüfus müdürlüklerine ve dış temsilciliklere evlendirme memurluğu yetkisi ve görevi verebilir. Eşlerden birinin yabancı olması halinde evlendirmeye, belediye evlendirme memurlukları ile nüfus müdürleri yetkilidir.
BOŞANMA
Kanunu Bekleme Süresi/Aile Kütüğü
Boşanma, evlilik birliğinin mahkeme kararının kesinleşmesi ile son bulmasıdır.
Boşanma tarihi, boşanma kararının kesinleştiği tarihtir. Yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararlarının Türkiye’de işlem görebilmesine esas olmak üzere Türk mahkemelerince tenfiz veya tanıma kararı verilip, kesinleşmesi halinde, yabancı mahkemece verilmiş olan kararın kesinleşme tarihi, boşanma tarihi olarak kabul edilir.
Boşanma tarihi, boşanma kararının kesinleştiği tarihtir. Yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararlarının Türkiye’de işlem görebilmesine esas olmak üzere Türk mahkemelerince tenfiz veya tanıma kararı verilip, kesinleşmesi halinde, yabancı mahkemece verilmiş olan kararın kesinleşme tarihi, boşanma tarihi olarak kabul edilir.
Kanuni Bekleme Süresinin Başlangıcı
Medeni Kanunun boşanan kadın için öngördüğü 300 günlük bekleme süresi, boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren başlar.
Boşanmanın Aile Kütüğüne Tescili
Mahkeme yazı işleri müdürü tarafından iki örnek olarak gönderilen boşanma kararı aile kütüklerine işlenir.
KAYIT DÜZELTME
Kayıt düzeltme, aile kütüğüne tescil edilmiş olan nüfus kaydının veya bir kısmının düzeltilmesi veya değiştirilmesidir.
NÜFUS ve AİLE CÜZDANI
Nüfus Cüzdanı
Nüfus cüzdanı; kişinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğunu kanıtlayan resmi belgedir. Nüfus cüzdanı değerli kağıtlar kapsamı içerisinde yer almaktadır. Nüfus cüzdanlarının şekil ve içerikleri İçişleri Bakanlığınca tespit edilir.
Uluslararası Aile Cüzdanı
Uluslararası aile cüzdanı; Bir aileyi oluşturan eş ve çocukların uyruğunu kanıtlayan ve kimlik bilgilerini kapsayan resmi belgedir. Uluslararası aile cüzdanı değerli kağıtlar kapsamı içerisinde yer almaktadır. Uluslararası aile cüzdanlarının şekil ve içerikleri İçişleri Bakanlığınca tespit edilir.
DİĞER
Evlat Edinme
Evlat Edinme Şartları
Evlat edinme; evlatlık ile evlat edinen arasında, mahkeme kararıyla soybağı kurulmasını sağlayan bir kişisel hal olayıdır.
Evlat edinmenin şartları aşağıda gösterilmiştir:
A-Küçüklerin birlikte evlat edinilmesi ;
• Yalnızca eşler birlikte evlat edinebilirler. Evli olmayanlar birlikte evlat edinemezler.
• Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya otuz yaşını doldurmuş bulunmaları gerekir.
• Eşlerden birinin, en az iki yıldan beri evli olması veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması durumunda diğer eşin çocuğunu evlat edinebilir.
• Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya otuz yaşını doldurmuş bulunmaları gerekir.
• Eşlerden birinin, en az iki yıldan beri evli olması veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması durumunda diğer eşin çocuğunu evlat edinebilir.
B-Küçüklerin tek başına evlat edinilmesi;
• Evli olmayan kişi otuz yaşını doldurmuş ise tek başına evlat edinebilir.
• Otuz yaşını doldurmuş olan eş, diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunması veya iki yılı geçkin bir süreden beri nerede olduğunun bilinememesi ya da mahkeme kararıyla iki yılı geçkin bir süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması nedenlerinden dolayı birlikte evlat edinmelerinin imkansız olduğunun kanıtlanması halinde evli kişi de tek başına evlat edinebilir.
• Otuz yaşını doldurmuş olan eş, diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunması veya iki yılı geçkin bir süreden beri nerede olduğunun bilinememesi ya da mahkeme kararıyla iki yılı geçkin bir süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması nedenlerinden dolayı birlikte evlat edinmelerinin imkansız olduğunun kanıtlanması halinde evli kişi de tek başına evlat edinebilir.
C-Küçüğün yaşı ve rızası;
• Evlat edinilen küçüğün yaşı, evlat edinenden en az on sekiz yaş küçük olmalıdır.
• Evlat edinilen küçük, ayırt etme gücüne sahip ise, onun da rızası alınmalıdır.
• Evlat edinilen küçük, vesayet altında ise, ayırt etme gücüne sahip olup olmadığına bakılmaksızın vesayet dairelerinin izniyle evlat edinilebilir.
• Evlat edinilen küçük, ayırt etme gücüne sahip ise, onun da rızası alınmalıdır.
• Evlat edinilen küçük, vesayet altında ise, ayırt etme gücüne sahip olup olmadığına bakılmaksızın vesayet dairelerinin izniyle evlat edinilebilir.
D-Ana ve babanın rızası;
• Evlat edinilen küçüğün ana ve babasının rızasının alınması şarttır.
• Ana ve babanın veya küçüğün rızasının mahkeme tutanaklarına geçirilmesi gereklidir.
• Verilen rıza, evlat edinenlerin isimleri belirtilmiş veya evlat edinenler henüz belirlenmemiş olsa dahi geçerlidir.
• Ana ve babanın rızası, küçüğün doğumundan sonra altı hafta geçmeden önce verilemez.
• Rıza, mahkeme tutanaklarına geçirildiği tarihten itibaren altı hafta içerisinde aynı usulle geri alınabilir. Geri almadan sonra yeniden verilen rıza kesindir.
• Ana veya baba, ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa veya kim olduğu ya da uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa ya da küçüğe karşı özen gösterme yükümlülüğünü yerine getirmiyorsa rızası aranmaz.
E-Erginlerin ve kısıtlıların evlat edinilmesi;
Evlât edinenin altsoyunun açık muvafakatiyle ergin veya kısıtlı aşağıdaki hallerde evlât edinilebilir.
• Bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç ve evlât edinen tarafından en az beş yıldan beri bakılıp gözetilmekte ise,
• Evlât edinen tarafından, küçükken en az beş yıl süreyle bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş ise,
• Diğer haklı sebepler mevcut ve evlât edinilen, en az beş yıldan beri evlât edinen ile aile hâlinde birlikte yaşamakta ise.
• Evli bir kimse ancak eşinin rızasıyla evlât edinilebilir.
• Ana ve babanın veya küçüğün rızasının mahkeme tutanaklarına geçirilmesi gereklidir.
• Verilen rıza, evlat edinenlerin isimleri belirtilmiş veya evlat edinenler henüz belirlenmemiş olsa dahi geçerlidir.
• Ana ve babanın rızası, küçüğün doğumundan sonra altı hafta geçmeden önce verilemez.
• Rıza, mahkeme tutanaklarına geçirildiği tarihten itibaren altı hafta içerisinde aynı usulle geri alınabilir. Geri almadan sonra yeniden verilen rıza kesindir.
• Ana veya baba, ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa veya kim olduğu ya da uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa ya da küçüğe karşı özen gösterme yükümlülüğünü yerine getirmiyorsa rızası aranmaz.
E-Erginlerin ve kısıtlıların evlat edinilmesi;
Evlât edinenin altsoyunun açık muvafakatiyle ergin veya kısıtlı aşağıdaki hallerde evlât edinilebilir.
• Bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç ve evlât edinen tarafından en az beş yıldan beri bakılıp gözetilmekte ise,
• Evlât edinen tarafından, küçükken en az beş yıl süreyle bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş ise,
• Diğer haklı sebepler mevcut ve evlât edinilen, en az beş yıldan beri evlât edinen ile aile hâlinde birlikte yaşamakta ise.
• Evli bir kimse ancak eşinin rızasıyla evlât edinilebilir.
Bunlar dışında küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.
Tanıma ve Tanımanın İptali
Tanıma; babanın, nüfus memuruna, mahkemeye, notere veya konsolosluğa yazılı başvurarak resmi senette ya da vasiyetnamede çocuğun kendisinden olduğunu beyan etmesidir.
Tanıma beyanında bulunan kimse küçük veya kısıtlı ise, veli veya vasisinin de rızası gerekir.
Tanıma beyanında bulunan kimse küçük veya kısıtlı ise, veli veya vasisinin de rızası gerekir.
Başka bir erkek ile soybağı bulunan çocuk, bu bağ geçersiz kılınmadıkça ve ananın kimliği tespit edilmedikçe tanınamaz.
Başka bir erkek ile soybağı bulunan ve anasının kimliği bilinmeyen çocuklar için tanıma senedi düzenlenmez. Bu şekilde düzenlenmiş olarak gönderilen tanıma senetleri nüfus müdürlüklerince kayda alınarak, tescil işlemi yapılmadan durum Cumhuriyet Savcılığına intikal ettirilir ve mahkeme kararına göre işlem tesis edilir.
Gaiplik
Ölüm tehlikesi içinde kaybolan veya kendisinden çok uzun zamandan beri haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli bir olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine, mahkeme bu kişinin gaipliğine karar verebilir.
Gaipliğine karar verildikten sonra kişinin cesedi bulunursa, aile kütüklerine ölümü işlenir.
Kişinin hakkında gaiplik kararı verilmesi ölümün hukuki sonuçlarını doğurur.
Gaipliğine karar verilen kişinin eşi, mahkemece evliliğin feshine karar verilmedikçe yeniden evlenemez. Gaiplik kararları kesinleşince, mahkeme yazı işleri müdürleri tarafından on gün içerisinde iki örnek olarak o yer ilçe nüfus müdürlüğüne gönderilir. Bu karara dayanılarak ilgilinin aile kütüğündeki nüfus kaydına işlenir.
Gaip erkeğin eşi evliliğin feshini istememişse, koca hanesinde kalır.
İlgili hakkında gaiplik kararı ile birlikte evliliğinin feshine de karar verilmiş ise, her iki olay da ilgililerin kayıtlarına bu Yönergenin 269 uncu maddesinde açıklandığı şekilde işlenir.
Gaip erkeğin eşi evliliğin feshini istememişse, koca hanesinde kalır.
İlgili hakkında gaiplik kararı ile birlikte evliliğinin feshine de karar verilmiş ise, her iki olay da ilgililerin kayıtlarına bu Yönergenin 269 uncu maddesinde açıklandığı şekilde işlenir.
Gaipliğin Feshi
Gaipliğine karar verilen bir kimsenin, daha sonra ortaya çıkması halinde, kişinin müracaatı üzerine mahkemece gaiplik kararı kaldırılır ve bu karara dayanılarak ilgilinin aile kütüğündeki nüfus kaydına işlenir.
Vasiyetname Bildirimi Veya İptali
Noter veya dış temsilciliklerimizce düzenlenen vasiyetname bildirimi , iptali, mirastan feragata ilişkin belge, ilgililerin yerleşim yeri veya nüfus kayıtlarının bulunduğu ilçe nüfus müdürlüklerine gönderilir.
Haklarında vasiyetname düzenlenenlerin ölümü halinde, ilçe nüfus müdürlüğünce ilgili noter veya konsolosluğa bilgi verilir.
Soybağına ilişkin Esaslar
Soybağı; çocuğun soyadının, vatandaşlığının ve aile kütüklerinde yazılacağı yerin belirlenmesinde esas alınır.
Çocuk ile ana arasında soybağı doğumla kurulur.
Çocuk ile baba arasında soybağı, ana ile evlilik, tanıma veya hakimin hükmü ile kurulur.
Soybağı ayrıca evlat edinme yoluyla da kurulur.
Evlilik dışında doğan çocuk ana ve babasının birbiriyle evlenmesi halinde soybağı kendiliğinden düzelir.
Çocuk ile ana arasında soybağı doğumla kurulur.
Çocuk ile baba arasında soybağı, ana ile evlilik, tanıma veya hakimin hükmü ile kurulur.
Soybağı ayrıca evlat edinme yoluyla da kurulur.
Evlilik dışında doğan çocuk ana ve babasının birbiriyle evlenmesi halinde soybağı kendiliğinden düzelir.
Sosyal Güvenlik Bildirimleri
Sosyal Güvenlik Bildirimi Formlarının Düzenlenmesi ve Bildirim Yükümlülüğü
Sosyal güvenlik formlarının veri tabanına işlenmesi ve silinmesi Genel Müdürlükçe sağlanır.
Nüfus Yazımında Kayıt Dışı Kalanlar
Tanımı
Nüfus yazımında kayıt dışı kalanlar, daha önce nüfus kütüğünde kayıtlı olup da, yeniden aile kütüğü oluşturulmasına ilişkin yöntemlerden herhangi birisinin uygulanması sırasında bildirimde bulunmamak suretiyle kayıt dışı kalmış olan kişilerdir.
Başvurulacak Makamlar
Nüfus yazımlarında kayıt dışı kalanlar, Türkiye’de bulundukları yerin nüfus müdürlüğüne, yabancı ülkelerde ise bulundukları bölgedeki, yoksa o yere en yakın dış temsilciliğimize veya doğrudan Bakanlığa başvururlar.
Yazımda Kayıt Dışı Kalanlardan Aranacak Belgeler
Yazım için her kişi aşağıdaki belgelerden birini ibraz etmekle yükümlüdür. Bu belgeler:
1. Nüfus ve uluslararası aile cüzdanları
2. Nüfus müdürlüklerinden alınmış onaylı nüfus kayıt örnekleri
3. Askerlik terhis belgesi
4. Yaş, ad ve soybağı gibi kişi hallerine ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararı
5. Genel Müdürlükçe verilmiş onaylı vatandaşlık kararları
6. Türkiye Cumhuriyeti pasaportları
7. Vatandaşlık durumu açıklanmış veya nüfusa kayıtlı oldukları yer gösterilmiş olmak kaydıyla okul, diploma, tasdikname veya diğer belgeler ile çalışılan kurumlarca verilmiş onaylı kimlik belgeleridir.
1. Nüfus ve uluslararası aile cüzdanları
2. Nüfus müdürlüklerinden alınmış onaylı nüfus kayıt örnekleri
3. Askerlik terhis belgesi
4. Yaş, ad ve soybağı gibi kişi hallerine ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararı
5. Genel Müdürlükçe verilmiş onaylı vatandaşlık kararları
6. Türkiye Cumhuriyeti pasaportları
7. Vatandaşlık durumu açıklanmış veya nüfusa kayıtlı oldukları yer gösterilmiş olmak kaydıyla okul, diploma, tasdikname veya diğer belgeler ile çalışılan kurumlarca verilmiş onaylı kimlik belgeleridir.
Nüfus Kayıt Örneği Verilmesi
Nüfus kayıt örneği kişinin aile kütüğündeki nüfus kaydının çıkarılarak aslına uygunluğu onaylanmış ve aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli olan resmi bir belgedir.
Bu belgeler üzerinde silinti ve kazıntı yapılamaz.
Ceza Hükümleri
Genel Hükümler
İdari para cezaları ile ilgili olarak 30/03/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır.
Gerçek Dışı Beyan
Gerçeğe aykırı yerleşim yeri veya cüzdan talep belgesi veren köy veya mahalle muhtarları ile herhangi bir işlem sebebiyle nüfus müdürlüğüne gerçek dışı beyanda bulunanlar ve bunlara tanıklık edenler altı aydan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Adrese ilişkin yükümlülükleri yerine getirmeyen ve yasaklara aykırı hareket eden kamu görevlileri 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun kamu idaresinin güvenirliğine ve işleyişine karşı suçlara ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır.
Bu Kanuna göre;
Her türlü doğal afet, gasp, hırsızlık, yangın ve terör nedeniyle nüfus ve aile cüzdanlarının kaybedilmesi, nüfus olaylarının bildirim yükümlülüğünün yerine getirilememesi hallerinde,
Yetkili kurumların kimsesiz çocuklarla ilgili nüfus cüzdanı talepleri ve doğum bildirimlerinde,
Bu Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen büyükana, büyükbaba veya kardeşlere ya da çocukları yanlarında bulunduranlar ile muhtarlara,
Bu Kanunun 31 inci maddesinde belirtilen Cumhuriyet savcılıklarına, bu maddede belirtilen idari para cezaları uygulanmaz.
Yetkili kurumların kimsesiz çocuklarla ilgili nüfus cüzdanı talepleri ve doğum bildirimlerinde,
Bu Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen büyükana, büyükbaba veya kardeşlere ya da çocukları yanlarında bulunduranlar ile muhtarlara,
Bu Kanunun 31 inci maddesinde belirtilen Cumhuriyet savcılıklarına, bu maddede belirtilen idari para cezaları uygulanmaz.
İşlemlerde kullanılan formların muhafazası
Para cezası kararına ilişkin işlemleri kapsayan formlar her takvim yılı içinde tarih ve sıra sayılarına göre muhafaza edilir.
İdari Para Cezasının Belli Bir Süreye Kadar Uygulanmayacağına ilişkin Açıklama Kanunun Geçici 3 üncü Maddesi ile;
“ Bu Kanunun Geçici 2 nci maddesinin uygulama süresi içinde nüfus olaylarını nüfus mevzuatında öngörülen süreyi geçirdikten sonra bildirenler ile nüfus aile cüzdanını kaybedenlere bu Kanunun 68 nci maddesi hükmü uygulanmaz.” hükmü getirildiğinden Kanunun yayımı tarihinden itibaren uygulama süresi başlamış olup, nüfus olaylarını süresi içinde bildirmeyenler ile nüfus ve aile cüzdanlarını kaybedenlere 01.05.2006 tarihi itibarıyla idari para cezası uygulaması yapılmayacaktır.
Türk Soylu Yabancılar
2527 Sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de meslek ve sanatlarını serbestçe yapabilmelerine,kamu,özel kurum,kuruluş veya işyerlerinde çalıştırılabilmelerine ilişkin kanun ile bu kanunun uygulamasına ilişkin yönetmelik hükümleri uyarınca,Genel Müdürlüğümüzde yabancı uyruklulara ait nüfus kütüğü tutulmaktadır.
Bu kanun ve yönetmelik hükümlerine tabii olan Türk soylu yabancılar,yabancı nüfus kayıtlarını tesis ettirmekle yükümlüdürler.
Türk soylu yabancıların,nüfus kütüğüne kayıtlarının yapılabilmesi için ikamet ettikleri yerin İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü veya İlçe Nüfus Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir.
Bu amaçla hazırlanmış bulunan bildirim formları ilgililerin ellerindeki belgelere göre (pasaport,kimlik,evlenme cüzdanı) doldurularak imza edildikten sonra;
Bu kanun ve yönetmelik hükümlerine tabii olan Türk soylu yabancılar,yabancı nüfus kayıtlarını tesis ettirmekle yükümlüdürler.
Türk soylu yabancıların,nüfus kütüğüne kayıtlarının yapılabilmesi için ikamet ettikleri yerin İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü veya İlçe Nüfus Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir.
Bu amaçla hazırlanmış bulunan bildirim formları ilgililerin ellerindeki belgelere göre (pasaport,kimlik,evlenme cüzdanı) doldurularak imza edildikten sonra;
1-İl Emniyet Müdürlüğü’nce düzenlenmiş bulunan ikamet tezkeresi fotokopisi (noter tasdikli),
2-Pasaport fotokopisi (noter tasdikli),
3-Diploma fotokopisi (noter tasdikli) yabancı ülkelerden alınmış ise denklik belgesi,
4-Türk soylu belgesi (aslı veya noter tasdikli örneği),
5-Evli ise evlenme cüzdanı fotokopisi (noter tasdikli),
6-Kimlik için iki adet fotoğraf, eklenerek doğrudan Genel Müdürlüğe gönderilir.
2-Pasaport fotokopisi (noter tasdikli),
3-Diploma fotokopisi (noter tasdikli) yabancı ülkelerden alınmış ise denklik belgesi,
4-Türk soylu belgesi (aslı veya noter tasdikli örneği),
5-Evli ise evlenme cüzdanı fotokopisi (noter tasdikli),
6-Kimlik için iki adet fotoğraf, eklenerek doğrudan Genel Müdürlüğe gönderilir.
Nüfus kayıtları yapıldıktan sonra kendilerine verilmek üzere düzenlenen “Yabancılara Mahsus Kimlik Belgesi” ilgili Valiliğe gönderilmektedir.
Nüfus kütüğüne kayıt edilen yabancılar medeni ve şahsi hallerinde meydana gelecek her türlü değişiklikleri Nüfus Müdürlükleri’ne bildirmek zorundadırlar.
Yabancılar kendilerine daha önce verilen “Yabancılara Mahsus Kimlik Belgesi”’nin süresinin sona ermesi veya diğer nedenlerle yenilenmesi için,ilgili Nüfus Müdürlüğü’ne bir dilekçe ile müracaat ederek durumlarının incelenmesi talebinde bulunabilirler.
Bu nedenle dilekçeye;
1-Süresi uzatılmış ikamet tezkeresinin noter tasdikli suretinin ,
2-Eski kimlik belgesinin,
3-İki adet fotoğrafının, eklenerek gönderilmesi gerekmektedir.
2-Eski kimlik belgesinin,
3-İki adet fotoğrafının, eklenerek gönderilmesi gerekmektedir.
Türk soylu yabancılara ait nüfus kayıtları,kişinin Türk vatandaşı olduğuna bir karine teşkil etmemekte ve vatandaşlık için bir hak doğurmamaktadır.
VATANDAŞLIĞIN KAZANILMASI
Türk Vatandaşlığının Doğumla Kazanılması
Doğumla kazanılan Türk vatandaşlığı, soy bağı veya doğum yeri esasına göre kendiliğinden kazanılır. Doğumla kazanılan vatandaşlık doğum anından itibaren hüküm ifade eder.
Soy bağı
Türkiye içinde veya dışında Türk vatandaşı ana veya babadan evlilik birliği içinde doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır.
Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır.
Doğum yeri
Türkiye’de doğan ve yabancı ana ve babasından dolayı doğumla herhangi bir ülkenin vatandaşlığını kazanamayan çocuk, doğumdan itibaren Türk vatandaşıdır.
Türkiye’de bulunmuş çocuk aksi sabit olmadıkça Türkiye’de doğmuş sayılır.
Türkiye’de bulunmuş çocuk aksi sabit olmadıkça Türkiye’de doğmuş sayılır.
Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması
Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile gerçekleşir.
Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı, bu Kanunda belirtilen şartları taşıması halinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir. Ancak, aranan şartları taşımak vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak bir hak sağlamaz.
Başvuru için aranan şartlar
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda;
a) Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
b) Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek,
c) Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,
ç) Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
d) İyi ahlak sahibi olmak,
e) Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,
f) Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
g) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak,
şartları aranır.
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda, yukarıda sayılan şartlarla birlikte, taşıdıkları devlet vatandaşlığından çıkma şartı da aranabilir. Bu takdirin kullanılmasına ilişkin esasların tespiti Bakanlar Kurulunun yetkisindedir.
a) Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
b) Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek,
c) Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,
ç) Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
d) İyi ahlak sahibi olmak,
e) Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,
f) Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
g) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak,
şartları aranır.
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda, yukarıda sayılan şartlarla birlikte, taşıdıkları devlet vatandaşlığından çıkma şartı da aranabilir. Bu takdirin kullanılmasına ilişkin esasların tespiti Bakanlar Kurulunun yetkisindedir.
Türk vatandaşlığının kazanılmasında istisnai haller
Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla Bakanlığın teklifi, Bakanlar Kurulunun kararı ile aşağıda belirtilen yabancılar Türk vatandaşlığını kazanabilirler.
a) Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler.
b) Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler.
c) Göçmen olarak kabul edilen kişiler.
a) Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler.
b) Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler.
c) Göçmen olarak kabul edilen kişiler.
Türk vatandaşlığının ikamet şartı aranmaksızın yeniden kazanılması
Millî güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla aşağıda belirtilen kişiler Türkiye’de ikamet etme süresine bakılmaksızın, Türk vatandaşlığını Bakanlık kararıyla yeniden kazanabilirler.
a) Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler.
b) Ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybedenlerden Kanunun 21 inci maddesinde öngörülen süre içerisinde seçme hakkını kullanmayanlar.
a) Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler.
b) Ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybedenlerden Kanunun 21 inci maddesinde öngörülen süre içerisinde seçme hakkını kullanmayanlar.
Türk vatandaşlığının ikamet şartına bağlı olarak yeniden kazanılması
Kanunun 29 uncu maddesi uyarınca Türk vatandaşlığı kaybettirilenler Bakanlar Kurulu kararıyla, Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca Türk vatandaşlığını kaybedenler Bakanlık kararıyla, millî güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması ve Türkiye’de üç yıl ikamet etmek şartıyla Türk vatandaşlığını yeniden kazanabilirler.
Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılması
Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Başvuru sahiplerinde;
a) Aile birliği içinde yaşama,
b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
c) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama,
şartları aranır.
Başvurudan sonra Türk vatandaşı eşin ölümü nedeniyle evliliğin sona ermesi halinde birinci fıkranın (a) bendindeki şart aranmaz.
Evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancılar evlenmenin butlanına karar verilmesi halinde evlenmede iyiniyetli iseler Türk vatandaşlığını muhafaza ederler.
a) Aile birliği içinde yaşama,
b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
c) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama,
şartları aranır.
Başvurudan sonra Türk vatandaşı eşin ölümü nedeniyle evliliğin sona ermesi halinde birinci fıkranın (a) bendindeki şart aranmaz.
Evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancılar evlenmenin butlanına karar verilmesi halinde evlenmede iyiniyetli iseler Türk vatandaşlığını muhafaza ederler.
Türk vatandaşlığının evlat edinilme ile kazanılması
Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişi, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla, karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabilir.
Türk vatandaşlığının seçme hakkı ile kazanılması
Kanunun 27 nci maddesi uyarınca ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanmak suretiyle Türk vatandaşlığını kazanabilirler.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Vatandaşları
Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları, Türk vatandaşı olmak istediklerini yazılı olarak beyan ettikleri takdirde Türk vatandaşlığını kazanırlar.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlığını sonradan kazanmış olanlar hakkında Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen hükümler uygulanır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlığını sonradan kazanmış olanlar hakkında Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen hükümler uygulanır.
TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAYBEDİLMESİ
Türk vatandaşlığından çıkma
Türk vatandaşlığından çıkmak için izin isteyen kişilere aşağıdaki şartları taşımaları halinde Bakanlıkça çıkma izni veya çıkma belgesi verilebilir.
a) Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak.
b) Yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmış olmak veya kazanacağına ilişkin inandırıcı belirtiler bulunmak.
c) Herhangi bir suç veya askerlik hizmeti nedeniyle aranan kişilerden olmamak.
ç) Hakkında herhangi bir mali ve cezai tahdit bulunmamak.
a) Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak.
b) Yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmış olmak veya kazanacağına ilişkin inandırıcı belirtiler bulunmak.
c) Herhangi bir suç veya askerlik hizmeti nedeniyle aranan kişilerden olmamak.
ç) Hakkında herhangi bir mali ve cezai tahdit bulunmamak.
Türk vatandaşlığını kaybettirme
Aşağıda belirtilen eylemlerde bulundukları resmi makamlarca tespit edilen kişilerin Türk vatandaşlığı Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile kaybettirilebilir.
a) Yabancı bir devletin, Türkiye’nin menfaatlerine uymayan herhangi bir hizmetinde bulunup da bu görevi bırakmaları kendilerine yurt dışında dış temsilcilikler, yurt içinde ise mülki idare amirleri tarafından bildirilmesine rağmen, üç aydan az olmamak üzere verilecek uygun bir süre içerisinde kendi istekleri ile bu görevi bırakmayanlar.
b) Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin her türlü hizmetinde Bakanlar Kurulunun izni olmaksızın kendi istekleriyle çalışmaya devam edenler.
c) İzin almaksızın yabancı bir devlet hizmetinde gönüllü olarak askerlik yapanlar.
a) Yabancı bir devletin, Türkiye’nin menfaatlerine uymayan herhangi bir hizmetinde bulunup da bu görevi bırakmaları kendilerine yurt dışında dış temsilcilikler, yurt içinde ise mülki idare amirleri tarafından bildirilmesine rağmen, üç aydan az olmamak üzere verilecek uygun bir süre içerisinde kendi istekleri ile bu görevi bırakmayanlar.
b) Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin her türlü hizmetinde Bakanlar Kurulunun izni olmaksızın kendi istekleriyle çalışmaya devam edenler.
c) İzin almaksızın yabancı bir devlet hizmetinde gönüllü olarak askerlik yapanlar.
Türk vatandaşlığının seçme hakkı ile kaybı
Aşağıda durumları belirtilenler, ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde Türk vatandaşlığından ayrılabilirler.
a) Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle doğumla Türk vatandaşı olanlardan yabancı ana veya babanın vatandaşlığını doğumla veya sonradan kazananlar.
b) Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle Türk vatandaşı olanlardan doğum yeri esasına göre yabancı bir devlet vatandaşlığını kazananlar.
c) Evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığını kazananlar.
ç) Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşı oldukları halde, sonradan yabancı ana veya babasının vatandaşlığını kazananlar.
d) Herhangi bir şekilde Türk vatandaşlığını kazanmış ana veya babaya bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazananlar.
Yukarıdaki hükümler gereğince vatandaşlığın kaybı ilgiliyi vatansız kılacak ise seçme hakkı kullanılamaz.
a) Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle doğumla Türk vatandaşı olanlardan yabancı ana veya babanın vatandaşlığını doğumla veya sonradan kazananlar.
b) Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle Türk vatandaşı olanlardan doğum yeri esasına göre yabancı bir devlet vatandaşlığını kazananlar.
c) Evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığını kazananlar.
ç) Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşı oldukları halde, sonradan yabancı ana veya babasının vatandaşlığını kazananlar.
d) Herhangi bir şekilde Türk vatandaşlığını kazanmış ana veya babaya bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazananlar.
Yukarıdaki hükümler gereğince vatandaşlığın kaybı ilgiliyi vatansız kılacak ise seçme hakkı kullanılamaz.
ÇOK VATANDAŞLIK
Herhangi bir nedenle yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanan kişilerin, bu durumlarına ilişkin belgeleri ibraz etmeleri ve yapılacak inceleme sonucunda kayden aynı kişiler olduklarının tespiti halinde, nüfus aile kütüklerindeki kayıtlarına çok vatandaşlığa sahip olduklarına dair açıklama yapılır.
© 2025 T.C. İçişleri Bakanlığı - Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü